فلدسپات (Feldspar) به نوعی کانی از جنس بلور می توان نام برد. فلدسپات از جمله گسترده ترین نوع سیلیکات ها در پوسته زمین محسوب می شوندکه تقریبا 50 درصد وزنی پوسته زمین،حدود 60 درصد آن ها در سنگ های آذرین تقریبا،30 درصد در سنگ های دگرگونی و 10 تا 11 درصد بقیه عمدتا در ماسه سنگ ها و کنگلومراها یافت می شود
علت نام گذاری:
نام این نوع کانی از دو کلمه feld به معنی صحرا و spar به معنی لکه گرفته شده است که بعد از رها شدن در مناطق بیابانی و مسطح از متن سنگها, لکه های سفید رنگی را بر سطح آن به جای میگذارند که علت آن هوازدگی می باشد.
فلدسپاتها بر اساس ترکیب شیمیایی به دو گروه فلدسپاتهای آلکالن (قلیایی) و فلدسپاتهای پلاژیوکلاز تقسیم می شوند .
رنگ بندی:
آنها اکثراً دارای رنگ سفید بوده ولی به رنگهای خاکستری، شیری، قرمز جگری و سبز روشن نیز دیده می شوند
انواع فلدسپات ها:
- کلاسیک
- سدیک
- پتاسیک
فرمول شیمیایی:
- آنورتیت یا نوع کلسیک = فرمول شیمیایی (CaAl2Si2O8)
- آلبیت یا نوع سدیک = فرمول شیمیایی (NaAlSi3O8)
- پتاسیم نوع پتاسیک = به فرمول شیمیایی (KAlSi3O8)
محیط تشکیل :
فلدسپاتهای پلاژیوکلاز سدیم دار مثل آلبیت و الیگوکلاز در سنگهای آذرین درونی با ترکیب اسیدی مثل گرانیت، پگماتیت، گرانودیوریت و مونزونیت دیده می شود. پلاژیوکلازهای کلسیم دار مثل آندزین، لابرادور، بیتونیت و آنورتیت در سنگهای آذرین درونی با ترکیب بازیک مثل گابرو، بازالت، دیور یت وآندزیت دیده می شود.
تولییکنندگان مهم فلدسپات:
به طور کلی کشور های مهم تولید کننده این کانی عبارتند از: ایتالیا, آلمان, آمریکا, روسیه, فرانسه, تایلند, کره جنوبی و مکزیک.
موارد کاربرد:
از این نوع کانی در صنایع مختلفی استفاده می شود:
- صنایع شیشه مانند: جام، ظروف شیشه ای و فایبر گلاس است.
- صنعت کاشی سرامیک به عنوان: بدنه سرامیک, کاشی, چینی بهداشتی
- پر کننده ها، ساینده ها،لعاب، الکترودهای جوشکاری
- از فلدسپات فرآوری نشده در تولید آلومینا که در راه سازی، اطفاء حریق در صنایع کبریت سازی استفاده می شود.
نکته مهم:
یکی از اجزای اصلی این کانی اکسیدهای عناصر آلکالن هستند که از آن به عنوان ذوب کننده در صنایع ساخت شیشه و سرامیک استفاده می شود و در واقع همین اکسیدها از دلایل اصلی مصرف فراوان کانی های فلدسپات در صنعت کاشی سرامیک و شیشه است.
