دولومیت:
دولومیت (Dolomit) نوعی سنگ کربناته رسوبی است که دارای مقادیر زیادی کانی دولومیت (CaMg(CO3)2) است.
دارای مقادیر معینی منیزیم وکلسیم است،بیشتر سنگهای دولومیتی بر اثر فرایند جایگزینی منیزیم در سنگ‌آهک یا آهک پیش از سنگ‌شدگی تشکیل می‌شود.
دولومیتی شدن به چه معناست؟
آهک دولومیتی ماده فراوانی درطبیعت است و زمانی شکل می گیرد که گل یا سنگ آهک دچار تغییرات شیمیایی شود.دولومیت در مناطق مرطوب،کم عمق،گرم و آهکی که گل کربنات کلسیم به صورت پوسته های انباشته شده،بقایای مرجانی و رسوبات کربناته وجود دارد ایجاد می گردد.
تفاوت دولومیت با سنگ آهک
دولومیت مقداری سخت تر از سنگ آهک می باشد،
سختی موس دولومیت ۳٫۵ تا ۴ می باشد و سنگ آهک ( که از کلسیت شکل یافته) سختی موس ۳ دارد.
دولومیت در اسید هیدروکلریک رقیق، اندکی کم محلول تر می باشد. کلسیت در تماس با اسید سرد و رقیق (% ۵) به شدت می جوشد درحالیکه دولومیت در برابر اسید جوشش بسیار ضعیفی ایجاد می نماید.
تقسیم بندی سنگهای کربناته بر اساس مقدار درجه خلوص دولومیت :
- سنگ آهک : سنگی است که حاوی 0 تا 10 درصد دولومیت باشد.
- سنگ آهک دولومیتی : سنگی است که حاوی 10 تا 50 درصد دولومیت باشد.
- دولومیت کلسیتی : سنگی است که حاوی 50 تا 90 درصد دولومیت باشد.
- دولومیت (Dolostone) : سنگی است که حاوی 90 تا 100 درصد دولومیت باشد
معادن دولومیت ایران:
دولومیت ایران حدود 44 میلیون تن است. معادن دولومیت در استان های سیستان و بلوچستان،زنجان،کرمان،همدان،سمنان،تهران،قزوین،کرمانشاه، اصفهان،خوزستان،آذربایجان غربی و فارس وجود دارد.بزرگترین منبع و ذخیره دولومیت ایران متعلق به همدان (در حدود 45 %) است. دولومیت در همدان با ضخامت زیادی بر روی آهک منطقه قرار گرفته است و به صورت گسله در مجاورت تشکیلات جوان تر واقع شده است.
کاربردهای دولومیت:
- کنترل کننده pH
- تهیه منگنز از آب دریا
- تولید اکسید و هیدروکسید منیزیم
- صنایع ذوب فلزات به عنوان گداز آور
- کشاورزی (به عنوان کود و تنظیم کننده PH مواد مغذی در خاک)
- صنایع لاک سازی، رنگ سازی و بلورسازی ، ریخته گری ، تصفیه آب
- صنایع نسوز (آجر شاموتی، سیمان سازی و …) پر کننده در لاستیک
- صنایع ساختمانی (کاشی و سرامیک سازی، شفته ریزی ، شیشه سازی و . .
- به عنوان منشاء CaO و MgO در صنایع ذوب فلز (آهنی و غیرآهنی)
